.jpg)
İslam'da Allah, sonsuz güç ve kudretiyle her şeyin yaratıcısı ve mutlak hâkimidir. Allah'ın sıfatları, O'nun özelliklerini tanımlayan, insan aklının sınırlı anlayışına sunulan ancak Allah’ın gerçekliğine tam bir şekilde vakıf olmanın imkansız olduğu kavramlardır. Bu sıfatlar iki ana kategoriye ayrılır: Zatî Sıfatlar ve Subutî Sıfatlar.
Zatî Sıfatlar: Allah’ın Zatından Kaynaklanan Sıfatlar
Zatî sıfatlar, Allah’ın varlığına özgü olan ve O’nun varlık şeklini tanımlayan sıfatlardır. Bu sıfatlar, Allah’ın zatı (kendisi) ile özdeştir. Zatî sıfatlar, Allah’ın varlığını ve O’nun mutlak özelliklerini belirtir. Bu sıfatlar, Allah’ın varlık dışında hiçbir şeye benzemediğini, O’nun sonsuz kudretini ve her türlü sınırlamadan uzak olduğunu vurgular.
Allah’ın zatî sıfatları şunlardır:
Vücud (Var Olma): Allah’ın varlığı, zorunlu ve kendiliğindendir. Allah’ın varlık olması, O’nun dışındaki tüm varlıkların aksine hiçbir nedene, sebebe bağlı değildir. Allah, varlığını başka bir varlığa muhtaç olmadan var eder ve O'nun varlık ebedîdir.
Kıdem (Başlangıcı Olmama): Allah, zamanın ve mekanın ötesinde, başlangıcı olmayan bir varlığa sahiptir. Allah’ın varlığı, geçmişte, gelecekte veya herhangi bir noktada bir başlangıç kabul etmez. O, ezeli ve ebedîdir.
Beka (Sonu Olmama): Allah’ın varlığı, sonsuzdur ve sonu yoktur. O, her zaman var olmuş ve her zaman var olacaktır. Allah’ın varlığı, hiçbir sonu kabul etmez.
Vahdaniyet (Birlik): Allah, tektir ve eşi benzeri yoktur. O’nun birliği, hem zatında hem de sıfatlarında tamdır. Allah’ın birliği, O’nun kendisini herhangi bir şekilde bölünmeye veya paylaşılmaya açık olmadığı anlamına gelir.
Muhalefetün lil-havadis (Sonradan Olmuş Olanlara Benzememek): Allah, yaratılmış varlıklardan tamamen farklıdır. O, yaratılmışların hiçbir özelliğine benzemez. Bu sıfat, Allah’ın sadece varlık olarak değil, aynı zamanda tüm nitelikleriyle yaratılmışlardan tamamen farklı olduğunu ifade eder.
Kıyam bi Nefsihî (Kendi Kendine Var Olma): Allah, varlık olarak başka bir varlığa ihtiyaç duymaz. O, kendi zatı ile var olur ve hiçbir dışsal kaynağa bağlı değildir. Allah’ın varlığı, başka hiçbir varlığa dayalı değildir.
Subutî Sıfatlar: Allah’ın Varlığıyla Müşterek Olan, Ancak Kendine Ait Olan Sıfatlar
Subutî sıfatlar, Allah’ın varlık özelliklerini ve O’nun kudretini tanımlayan sıfatlardır. Bu sıfatlar, Allah’ın zatî sıfatlarının aksine, Allah’ın zatına bağlı olarak O’nun özelliklerini daha belirgin bir şekilde ortaya koyar. Subutî sıfatlar, Allah’ın her yönüyle mükemmel, kudretli ve her türlü eksiklikten uzak olduğunu gösterir.
Allah’ın subutî sıfatları şunlardır:
Hayat (Canlılık): Allah, hayat sahibidir, ancak bu hayat, yaratılmışların hayatından çok farklıdır. Allah’ın hayatı, başı ve sonu olmayan, değişime uğramayan ve her türlü eksiklikten uzak olan bir hayat şeklidir. Allah, hayatın kaynağıdır.
İlim (Bilmek): Allah, her şeyi bilen ve her şeyin bilgisini kuşatan bir ilme sahiptir. Allah’ın bilgisi, zaman ve mekânla sınırlı değildir. Geçmişi, şimdiyi ve geleceği her yönüyle bilmektedir. Hiçbir şey O’nun bilgisinden dışarıda değildir.
İrade (Dileme): Allah, her şeyin olmasını dileyen ve bu dileğiyle her şeyin gerçekleşmesini sağlayandır. Allah’ın iradesi, sınırsızdır ve her şeyin en mükemmel şekilde olmasını temin eder. O’nun iradesi, bütün varlıkların yaratılmasını ve düzenini sağlar.
Kudret (Güç): Allah, her şeye gücü yeten, her türlü işte kudret sahibi olan bir varlıktır. O’nun kudreti sınırsızdır; hiçbir şey O’nun kudretinden dışarıda değildir. Allah, her türlü varlık üzerinde mutlak hâkimiyettedir.
Sema’ (İşitme): Allah, her şeyi işiten bir varlıktır. Ancak Allah’ın işitmesi, insanın işitmesinden farklıdır. O, her şeyin sesini, en ince ayrıntısına kadar duyar ve hiçbir şey O’ndan gizli kalmaz.
Basar (Görme): Allah, her şeyi görebilen, her varlığın en ince ayrıntısını görebilen bir varlıktır. O’nun görmesi, yaratılmışların gözlerinden farklıdır ve sınırsızdır. Hiçbir şey O’nun görme kudretinden kaçamaz.
Kelam (Konuşma): Allah, her şeyi en mükemmel şekilde ifade edebilen, söz sahibi olan bir varlıktır. Allah’ın kelamı, yaratılmışların konuşmasından farklıdır. O, yaratılmışlar gibi dil, ses ve zamanla sınırlı değildir.
Tekvin (Yaratma): Allah, her şeyi yaratabilme kudretine sahiptir. O’nun yarattığı her şey, O’nun iradesiyle ve kudretiyle var olur. Allah, yaratma işinde hiçbir sınır tanımaz.
Rahmet (Merhamet): Allah, sonsuz merhamet sahibidir. Allah’ın rahmeti, her şeyin üzerinde hüküm sürer ve O’nun rahmetinden hiçbir şey dışarıda kalmaz. Allah, yaratılmışlara sürekli olarak rahmetini sunar.
Adalet (Adil Olma): Allah, her şeyde adaleti sağlar. Allah’ın adaleti, mutlak ve kusursuzdur. Her varlık, Allah’ın adaletine göre var olur ve her şey, Allah’ın adaletine göre işlenir.
Zatî ve Subutî Sıfatların İlişkisi
Zatî sıfatlar, Allah’ın varlık özelliklerini doğrudan tanımlar ve O’nun zatının mükemmelliğini ifade eder. Subutî sıfatlar ise, Allah’ın kudretini, bilgisini, iradesini ve diğer özelliklerini ortaya koyar. Zatî sıfatlar, Allah’ın varlık özelliklerinin temeli iken, subutî sıfatlar bu temeli oluşturan ve Allah’ın gücünü, bilgisini, merhametini ve adaletini gösteren sıfatlardır.
Her iki grup da, Allah’ın mutlak ve kusursuz olduğunu vurgular. Zatî sıfatlar, Allah’ın varlık olarak eksiksiz olduğunu belirtirken, subutî sıfatlar, Allah’ın her türlü faaliyeti ve işleviyle mükemmel olduğunu gösterir.
Allah’ın zatî ve subutî sıfatları, O’nun her yönüyle mükemmel, kusursuz ve her şeyin ötesinde olduğunu gösterir. Bu sıfatlar, İslam inancının temel taşlarını oluşturan, Allah’ın benzersizliğini ve kudretini tanımlayan önemli kavramlardır. Müslümanlar, Allah’ın bu sıfatlarını anlamaya çalışarak, O’na daha yakın olmayı ve hayatlarını bu anlayışla yönlendirmeyi amaçlarlar.
Yorum Gönder